1957: Badania architektoniczne nad pałacem biskupim

powrót do działu Kamień Pomorski

Pałac biskupi w Kamieniu Pomorskim – z Wikipedia
Inwentaryzacja północnej elewacji pałacu biskupiego w Kamieniu Pomorskim w 1957 – ilustracja z Materiały Zachodniopomorskie, t. IV, 1958

Wpis powstał w oparciu o artykuł Zbigniewa Radackiego „Sprawozdanie z badań nad domem kurii biskupiej w Kamieniu Pomorskim” opublikowany w Materiałach Zachodniopomorskich t. IV w roku 1958.

W roku 1957 zostały przeprowadzone badania architektoniczne przez Pracownię Konserwacji Zabytków w Szczecinie nad budynkiem określanym obecnie jako pałac biskupi w Kamieniu Pomorskim

Badania wykazały, że przypuszczenia niemieckich historyków i historyków sztuki, że budynek pochodzi z drugiej połowy XVI wieku były mylne, a najstarsze fazy budynku sięgają średniowiecza – XIV wieku.

Badacze wydzielili 4 fazy budowlane budynku:

  • faza 1 – gotycka
  • faza 2 – gotycka
  • faza 3 – późnogotycka-renesansowa
  • faza 4 – przebudowy w XVIII wieku
Rekonstrukcja dolnej części elewacji północnej (XIV-XVIII w.) – ilustracja z Materiały Zachodniopomorskie, t. IV, 1958

1 faza – gotycka: wzniesiono dom o zróżnicowanych proporcjach w porównaniu z obecnym budynkiem. Budynek posiadał dwie kondygnacje i trzy osie z portalem ostrołukowym w centralnej części. Portal składał się z 3 prostych uskoków z półwałkami. Okna znajdowały się w blendach, ograniczonych prosto lub łukiem odcinkowym. Pozostałe elewacje uległy ogromnym przebudowom. Wymiary rzutu 9,3 x 18 m miały być zbliżone do średniej norm długościowych parcel miejskich na niżu nadbałtyckim w XIII wieku, które wynosiły 8,6 x 26 m z czego 1/3 długości to podwórze.

Zobacz także Mateusz Bogucki „Ośrodki handlowo-rzemieślnicze nad Bałtykiem we wczesnym średniowieczu”

Budynek nie odbiegał w swojej sylwetce od przeciętnej kamienicy mieszczańskiej. Możliwe, że pałac biskupi powstał dopiero po pożarze w 1308 roku. Odpowiadałoby to pracom fortyfikacyjnym wokół osiedla katedralnego.

Dla porównania powstała w XV stuleciu kamienica Schliffenów w Kołobrzegu – z Wikipedia

Brandenburski najazd na miasto w 1308 roku i wiążący się z nim pożar strawił zabudowania przykatedralne do tego stopnia, że ówczesny biskup Henryk von Wacholz był zmuszony do przeniesienia się do zamku w Golczewie. Natomiast teren osiedla katedralnego został zabudowany kanoniami, a jedną z nich miał być pałac biskupi (w artykule często określany jako dom biskupi).

Wątki ceglane – z Wikipedia

2 faza – gotycka: rozbudowa budynku, prawdopodobnie przypadająca na okres biskupa Jana I (1343-1370). Budynek został poszerzony o około 5,4 metra, zyskując charakter reprezentacyjny na tle innych kamienic, jednocześnie nawiązując do systemu blendowo-okiennego części starszej. Obie fazy różnią się przede wszystkim wymiarami cegieł oraz wątkiem ceglanym (faza 1 – wątek wendyjski; faza 2 – wątek gotycki).

3 faza: poźnogotycka-renesansowa: przebudowa elewacji i wprowadzenie zdobień w XV-XVI wieku.

4 faza: XVIII wiek, wprowadzenie symetrii w otworach okiennych i układzie pomieszczeń.

Dla porównania rekonstrukcja fasady i przekrój kamienicy przy ul Rabiańskiej 8 w Toruniu – z medievalheritage.eu

Dodaj komentarz